De geheime kerken van Amsterdam
PDF versie | Print Versie | Html Versie
Auteur: Reinier Meijer | Via Artikel Post
Gezien: 6393 |
Aantal woorden: 943 |
Datum: Mon, 12 Mar 2012 |
2 commentaar
De binnenstad van Amsterdam herbergt talloze kerken en gebedshuizen.
Je hoeft maar een paar stappen te zetten of je loopt wel tegen een gebouw of bouwwerk aan dat gewijd is aan onze lieve Heer. De bekendste kerken zijn natuurlijk de Nieuwe Kerk op de Dam, de Oude Kerk op de Amsterdamse Wallen en niet te vergeten de Westerkerk met de veel bezongen Westertoren.
Maar wat weinig mensen weten is dat er in het centrum van Amsterdam ook veel schuilkerken te vinden zijn. Deze goed verborgen Amsterdamse juweeltjes zijn tegenwoordig openlijk te bewonderen maar vroeger was dit wel anders.
In vroegere eeuwen was het altijd zo tolerante Amsterdam net even iets minder tolerant tegenover ‘andere’ geloven. Na de alteratie ( de alteratie is de naam voor de omwenteling in Amsterdam, op 26 mei 1578, toen de katholieke stadsregering werd afgezet ) werd het officiële geloof van Amsterdam protestants en alle daarvan afwijkende gelovige werden gedwongen de stad te verlaten of zich te bekeren.
Katholieken die na de alteratie hun geloof in Amsterdam wilden belijden werden gedwongen dit in het geheim doen en daar gebruikte ze dan de schuilkerken voor. In deze kerken konden katholieken, in het geheim, hun diensten houden. Sommige van deze schuilkerken hadden zelfs een vluchtroute voor wanneer de prostestanten er lucht van kregen.
De bekendste schuilkerk van Amsterdam is misschien wel Ons’ Lieve Heer op Zolder. Deze voormalige schuilkerk, gevestigd in een prachtig gerenoveerd grachtenpand de Nieuwezijds Voorburgwal, is tegenwoordig een museum en als je een rondleiding op de Wallen maakt moet je zeker even een bezoekje aan deze voormalige schuilkerk brengen. Tegenwoordig is deze kerk door iedereen te bezichtigen. Dit staat in schril contrast tot de voorgaande eeuwen.
De geschiedenis van Ons’ Lieve Heer op Zolder gaat terug tot de 17e eeuw. In 1661 kocht de rijke katholieke koopman Jan Hartman dit grachtenhuis aan de Nieuwezijds Voorburgwal, toen ook wel de ‘Fluwelen Burgwal’ genoemd. Na aankoop van dit huis liet Hartman het huis direct verbouwen. Zo liet hij een winkelopslag erin bouwen voor zijn goederen en liet hij een ontvangstkamer construeren waar gasten en zakenrelaties werden ontvangen. De bovenste drie verdiepingen van zijn huis veranderde hij in een rooms-katholieke schuilkerk. Deze schuilkerk heeft ruim tweehonderd jaar als parochiekerk voor de katholieke Amsterdammers gediend.
Alhoewel de protestante stadsbestuurders op de hoogte waren van het reilen en zijlen in deze schuilkerk gedoogde ze deze kerk en knepen ze een oogje dicht.
Totdat de Sint-Nicolaaskerk ( tegenover het Centraal Station ) in gebruik werd genomen werden hier elke zondag katholieke diensten gehouden. Nadat Ons’Lieve Heer op Solder haar functie als parochiekerk verloor werd het al een jaar later als museum geopend, dit museum, dat het op een na oudste museum van Amsterdam is, is nog steeds dagelijks te bezoeken.
En andere goed verborgen kerk in Amsterdam is de HH. Petrus en Paulus-kerk gevestigd in de Kalverstraat. Het gros van de Amsterdammers en dagjesmensen zijn waarschijnlijk al meerdere malen door de Kalverstraat gelopen zonder ze het bestaan van deze kerk zijn opgevallen.
De kerk bevindt zich namelijk midden in de Kalverstraat, tussen drukke winkels staat deze kerk op dezelfde plek waar deze al eeuwen lang staat. De HH. Petrus en Paulus-kerk, wordt in de volksmond ook wel de Papegaai genoemd. Bij de deur staat een groot bord met daarop de tekst ‘’ Een kwartier voor God’’ deze tekst moet het winkelend publiek verleiden tot een kijkje in deze kerk.
De Papagaai is een voormalige schuilkerk en werd rond 1700 gebouwd in de tuin van een vogelhandelaar. Tegenwoordig is de Papagaai nog dagelijks te bezichtigen en ook voor de niet gelovige onder ons is deze kerk zeker een bezoekje waard.
Een andere bekende schuilkerk is de Rode Hoed op de Keizersgracht nr. 102. Tot 1629 werd het pand gebruikt door een hoedenmaker. Maar toen in 1629, Antoni de Lange en Jan van Hartoghvelt het pand kochten, veranderde de functie van dit pand ingrijpend. De Hoedenmakerij werd afgebroken en in 1630 werd het pand omgebouwd tot een schuilkerk die tot aan 1957 dienst deed als Remonstrante kerk. De grote zaal van de Rode Hoed is de oudst gebleven schuilkerk van Amsterdam..
Een ander bijzonder pandje is café Papeneiland op de hoek Prinsengracht / Brouwersgracht in de Amsterdamse Jordaan. Tegenover dit café op Prinsengracht nr. 7 bevond zich vroeger een schuilkerk. Nu gaat het verhaal dat er er tunnel onder de gracht doorliep naar het café. Deze tunnel werd gebruikt als vluchtroute waarmee de katholieke zichzelf in veiligheid konden brengen mochten de protestante de schuilkerk ontdekken. De resten van deze schuilkerk zijn nog steeds in het café te vinden.
Dus ben je van plan om een dagje naar Amsterdam te gaan en wil je is een keer iets anders zien dan de standdaar plekjes als het Rembrandtplein, het Leidseplein en het Vondelpark met de PC Hoofdstraat, neem dan een kijkje in een van de schuilkerken en je heb zeker wat te vertellen als je weer thuiskomt.
Over de Auteur
Reinier Meijer is een Amsterdam kenner en gids bij Getevents
Gerelateerde artikelen
- deel dit artikel met anderen
Beoordeling: 2.0
Login om te stemmen
Commentaar 
Geen commentaar geplaatst.
Commentaar toevoegen
Je hebt geen toestemming om commentaar te geven. Als je inlogt dan mag je misschien wel commentaar toevoegen.
