Waar komt de Jordaan vandaan?
PDF versie | Print Versie | Html Versie
Auteur: Reinier Meijer | Via Artikel Post
Gezien: 1592 |
Aantal woorden: 640 |
Datum: Wed, 14 Mar 2012 |
0 commentaar
Vanaf het begin van de 16e eeuw groeide de Amsterdamse bevolking explosief. Elk jaar kwamen er zo'n 14.000 nieuwe Amsterdammers bij. Dat vooral de val van Antwerpen in 1585 daar een grote rol in gespeeld heeft staat buiten kijf. Amsterdam werd overspoeld door gevluchte protestantse Vlamingen, Spaanse en Portugese Joden en Franse Hugenoten.
Voor veel arme Amsterdammers waren de woningen in binnenstad onbetaalbaar en dus moesten ze hun onderkomen elders zoeken. Zo werden er veel illegale bouwwerken buiten de stadsmuur geconstrueerd. In 1609 waren er zo'n 3000 illegale woningen buiten de stadsmuren gesticht.
Begin 17e eeuw werd besloten, dat om de grote toestroom van immigranten het hoofd te kunnen bieden, tot een stadsuitbreiding moest worden overgegaan. Er werd een plan gemaakt om Amsterdam buiten de stadsmuren uit te breiden. Dit plan omvatte de de grachtengordel ( de Prinsengracht, de Keizersgracht en de Herengracht ) voor de rijke Amsterdammers en de volkswijk het Nieuwe Werck, voor de armere Amsterdammers.
Als indeling voor de Jordaan werden de bestaande slootjes en paadjes gebruikt, dit staat in schril contrast tot de ernaast gelegen chique grachtengordel welke geheel op de tekentafel tot stand kwam. Dit is ook de reden waarom de grachten en de dwarsstraten van de grachtengordel niet goed op het stratenpatroon van de Jordaan aansluit.
Behalve de milieu vervuilende en brandgevaarlijke bedrijven vestigen zich in het Nieuwe Werck ook de kleine middenstanders en vakkundige ambachts-lieden van Antwerpen en Frankrijk. waaronder veel Safardische joden op de vlucht voor de Spanjaarden. Een twintigtal jaren later gevolgd door een instroom van Askenasische joden vanuit Oost-Europa.
Al snel veranderde het Nieuwe Werck in een echte volkswijk bestaande uit kleine, bouwvallige huisjes, elk kamertje volgestouwd met gezinnen en hun grote schare kinderen. Ook kunstenaars vestigen zich in deze volkswijk, door de goedkope behuizing. Zo hield de schilder Rembrandt aan het eind van zijn leven een atelier aan de Bloemgracht en woonde hij op de Rozengracht. Maar ook Joost van den Vondel en Breitner hebben in de Jordaan hun onderkomen gehad.
Waarom het Nieuwe Werck later de Jordaan is gaan heten zijn de meningen nog verdeeld, er zijn echter wel een aantal theorieën over.
De meest gebruikte theorie is de bloemen en planten theorie. Veel straatnamen in de Jordaan hebben namelijk de namen van bloemen en planten, zoals de Bloemgracht, de Rozengracht, de Palmgracht en ga zo maar door. Toen de Franse Hugenoten naar Amsterdam kwamen vestigde de meeste zich in de Jordaan en nu is het volgens deze theorie dat deze Franse Hugenoten de Jordaan oorspronkelijk de Jardin noemde en dit is natuurlijk Frans voor tuin en dat dit langzamerhand is verbasterd tot Jordaan.
Een andere verklaring is dat de naam Jordaan komt van de rivier de Jordanne, dit is een Franse rivier waar een deel van de Franse immigranten oorspronkelijk vandaan kwamen.
Een andere verklaring is dat de naam Jordaan komt van het feit dat de Prinsengracht vroeger ook wel de Jordaan werd genoemd, deze werd vernoemd naar de Bijbelse rivier de Jordaan, de scheiding tussen de rijke Amsterdammers wonende in de grachtengordel en de arme Amsterdammers die in het Nieuwe Werck woonde. En dat de naam Jordaan is overgeslagen op het hele Nieuwe Werck.
Wilt u meer te weten komen over de Jordaan ga dan samen met een van onze gidsen op stap met onze gezellige Jordaan rondleiding.
Over de Auteur
Reinier Meijer is gids in Amsterdam bij Getevents
Gerelateerde artikelen
- deel dit artikel met anderen
Beoordeling: Nog niet beoordeeld
Login om te stemmen
Commentaar 
Geen commentaar geplaatst.
Commentaar toevoegen
Je hebt geen toestemming om commentaar te geven. Als je inlogt dan mag je misschien wel commentaar toevoegen.
